สาเหตุของการมีบุตรยาก สามารถตรวจได้จากฮอร์โมนในร่างกาย ซึ่งสำหรับฝ่ายหญิง ฮอร์โมน AMH (Anti-Mullerian Hormone) สามารถบ่งบอกได้ว่าคุณเป็นผู้มีบุตรยากหรือไม่ โดยฮอร์โมนตัวนี้มีความเกี่ยวข้องกับรังไข่ที่เป็นส่วนสำคัญหลักในการสืบพันธุ์ แต่ยังมีอีกหลายคนที่ยังไม่ทราบว่าจริงๆแล้วฮอร์โมน AMH ทำหน้าอย่างไร สำคัญแค่ไหน แล้วเมื่อพบว่าฮอร์โมน AMH ไม่สมดุลหมายถึงอะไร และมีวิธีแก้ไขอย่างไร
ทำความรู้จัก ‘ฮอร์โมน AMH
ฮอร์โมน AMH (Anti-Mullerian Hormone) คือ ฮอร์โมนที่ถูกสร้างมาจากเซลล์ไข่ในรังไข่ของผู้หญิง เป็นตัวบ่งบอกความสามารถในการทำงานของรังไข่และบอกจำนวนไข่ที่สามารถผลิตได้ในขณะนั้น ฮอร์โมน AMH จะมีค่าสูงในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์และลดลงเรื่อยๆจนหมดไปเมื่อมีอายุมากขึ้นหรือเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน
การตรวจฮอร์โมน AMH กับการตั้งครรภ์
การตรวจวัดระดับฮอร์โมน AMH จะเป็นการตรวจเพื่อทดสอบสมรรถภาพของรังไข่ โดยการเจาะเลือดสามารถบอกได้ว่ารังไข่ทำงานปกติหรือไม่ รวมถึงสามารถวัดได้ว่าในรังไข่ยังมีไข่สะสมอยู่มากน้อยแค่ไหน เพื่อประเมินโอกาสการตั้งครรภ์ และยังช่วยให้แพทย์แนะนำแนวทางเพื่อเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ให้กับคุณผู้หญิงได้มากขึ้น
อีกทั้งในกระบวนการเทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร ไม่ว่าจะเป็น IVF หรือ ICSI นั้นต่างก็ใช้ค่าบ่งชี้ของ AMH ในการทำนายว่า รังไข่จะสามารถตอบสนองการกระตุ้นไข่ด้วยยาที่ใช้มากแค่ไหน และควรใช้ปริมาณยามากน้อยเท่าไหร่ เพื่อให้มีการผลิตไข่ออกมาในปริมาณที่เหมาะสม
ขั้นตอนการตรวจฮอร์โมน AMH
- พยาบาลจะซักประวัติของคุณแม่เบื่องต้นก่อน
- พยาบาลจะพาไปชั่งน้ำหนัก วัดความดัน เสร็จแล้วพยาบาลจะพาไปพบแพทย์
- พบแพทย์ แพทย์จะซักประวัติ เช่น โรคประจำตัว ยาปฏิชีวนะที่ใช้ เคยมีประวัติความผิดปกติของโครโมโซมไหม ประวัติโรคประจำตัวของคนในครอบครัว
- เจาะเลือด และนำไปตรวจ AMH เพื่อหาความผิดปกติที่อาจจะเกิดขึ้นและตรวจการทำงานของรังไข่
- รอผลตรวจ ประมาณ 2-3 ชั่วโมง
ค่าปกติของฮอร์โมน AMH
- ฮอร์โมน AMH มากกว่า 4 ng/ml ถือว่าเป็นภาวะฮอร์โมนสูง สามารถบอกถึงสุขภาพภายในของฝ่ายหญิงได้ว่า อาจเสี่ยงต่อภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ หรือ PCOS (Polycystic ovary syndrome)
- ฮอร์โมน AMH อยู่ในช่วง 1 – 4 ng/ml เป็นค่าฮอร์โมนปกติ
- ฮอร์โมน AMH อยู่ในช่วง 0.3 – 1 ng/ml ถือว่าเป็นภาวะฮอร์โมนที่ค่อนข้างต่ำ สามารถบอกถึงสุขภาพภายในของฝ่ายหญิงได้ว่า มีจำนวนไข่อยู่ค่อนข้างน้อย เสี่ยงต่อภาวะมีบุตรยาก
- ฮอร์โมน AMH น้อยกว่า 0.3 ng/ml ถือว่าเป็นภาวะฮอร์โมนต่ำ สมารถบอกถึงสุขภาพภายในของฝ่ายหญิงได้ว่า ตอนนี้จำนวนไข่เหลืออยู่จำนวนน้อยมากแล้ว มีภาวะบุตรยากสูง หากต้องการมีบุตรต้องปรึกษาแพทย์
ระดับค่า AMH ตามช่วงวัยและอายุ
- ช่วงอายุ 18-24 ปี ค่าฮอร์โมน AMH 2.15-8.40 ng/mL
- ช่วงอายุ 25-29 ปี ค่าฮอร์โมน AMH 1.20-8.76 ng/mL
- ช่วงอายุ 30-34 ปี ค่าฮอร์โมน AMH 0.80-7.00 ng/mL
- ช่วงอายุ 35-39 ปี ค่าฮอร์โมน AMH 0.11-5.15 ng/mL
- ช่วงอายุ 40-44 ปี ค่าฮอร์โมน AMH 0.10-3.84 ng/mL
ใครบ้างที่ควรตรวจฮอร์โมน AMH
- ผู้หญิงที่ต้องการตรวจว่ามีไข่อยู่ในปริมาณที่เหมาะสมกับการตั้งครรภ์หรือไม่
- ผู้หญิงที่มีอายุน้อยกว่า 35 ปี และพยายามตั้งครรภ์มานานกว่า 12 เดือน
- ผู้หญิงที่มีอายุมากกว่า 35 ปี และพยายามตั้งครรภ์มานานกว่า 6 เดือน
- ผู้หญิงที่ต้องการฝากไข่ เพื่อวางแผนการมีบุตรในอนาคต
- ผู้หญิงที่ผ่านการรักษามะเร็งด้วยเคมีบำบัดหรือการผ่าตัดรังไข่
- ผู้หญิงที่มีความจำเป็นต้องรักษามะเร็งด้วยเคมีบำบัด หรือต้องผ่าตัดรังไข่ในระยะอันใกล้
ข้อสรุป
ฮอร์โมน AMH คือฮอร์โมนที่ผลิตจากการเซลล์ไข่ และสามารถบ่งบอกได้ถึงจำนวนไข่ที่มีในรอบนั้นๆ รวมถึงการทำงานของรังไข่ว่ายังทำงานปกติหรือไม่ หากค่าฮอร์โมน AMH สูงก็จะเสี่ยงกับการเป็นถุงน้ำในรังไข่หลายใบ (PCOS) แต่หากมีค่าฮอร์โมน AMH ต่ำ ก็จะบ่งบอกว่าคุณเข้าข่ายเป็นผู้มีบุตรยาก (โดยระดับค่าฮอร์โมน AMH สูงและต่ำ เทียบกับค่าเหลี่ยในช่วงอายุเดียวกัน)
ทั้งนี้การตรวจฮอร์โมน AMH จึงมีความสำคัญกับผู้ที่กำลังวางแผนในการมีลูกเป็นอย่างมาก หากท่านไหนลองวิธีธรรมชาติมาตั้ง 6-12 เดือนแล้วยังไม่ตั้งครรภ์แนะนำให้รีบปรึกษาเพื่อให้แพทย์ช่วยหาแนวทางในการรักษา หากท่านไหนไม่สะดวกเดินทางไปพบแพทย์สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Line : @beyondivf