ฮอร์โมน hCG ถือว่าเป็นฮอร์โมนที่สำคัญกับคุณแม่ตั้งครรภ์อย่างมาก และเป็นตัวชี้ว่าคุณตั้งครรภ์หรือไม่ตั้งครรภ์ ทั้งนี้คุณแม่หลายๆคนอาจจะมีข้อสงสัยว่าถ้าฮอร์โมน hCG คือฮฮร์โมนของคนท้องจริงๆจะตรวจเจอตอนไหน มีวิธีการตรวจอย่างไร แล้วค่า hCG ขึ้นแต่ไม่ได้ตั้งครรภ์หมายถึงอะไร แล้วถ้าฮอร์โมนไม่สมดุลจะมีผลอะไรกับทารกไหม
ทำความรู้จัก ‘ฮอร์โมน hCG’
hCG (Human Chorionic Gonadotropin) คือ ฮอร์โมนตั้งครรภ์ เป็นฮอร์โมนที่ผลิตมาจากเซลล์ของรก ซึ่งฮอร์โมนตัวนี้จะเกิดขึ้นเฉพาะตอนที่ผู้หญิงตั้งครรภ์เท่านั้น เพราะส่วนประกอบที่สำคัญของฮอร์โมน hCG มาจากเซลล์รกของทารกเท่านั้น
ระดับฮอร์โมน hCG จะเริ่มตรวจพบหลังจากมีการปฏิสนธิของอสุจิกับเซลล์ไข่ประมาณ 11 วัน ระดับฮอร์โมนจะมีค่าเพิ่มขึ้น 2 เท่าทุก 3 วัน ระดับฮอร์โมนจะขึ้นสูงสุดที่ 8-11 สัปดาห์ของการตั้งครรภ์ หลังจากนั้นค่าจะลดลงและคงที่ตลอดการตั้งครรภ์
ฮอร์โมน hCG สร้างจากอะไร
โดยฮอร์โมน HCG ถูกสร้างจากเซลล์รกของทารก มีหน้าที่ช่วยให้ตัวอ่อนฝังตัวที่ผนังมดลูกได้ดี ฮอร์โมน hCG จะมีปริมาณเพิ่มสูงขึ้นมากในช่วง 1-3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ และฮอร์โมน HCG ยังช่วยกระตุ้นให้รังไข่ให้สร้างฮอร์โมนตัวอื่นๆ ที่สำคัญในช่วงแรกของการตั้งครรภ์ เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจน และ ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน
ประโยชน์ของฮอร์โมน hCG ต่อการตั้งครรภ์
ฮอร์โมน hCG จะช่วยให้ตัวอ่อนฝังตัวที่ผนังมดลูก ช่วยกระตุ้นให้รังไข่ให้สร้างฮอร์โมนตัวอื่นๆ เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซึ่งเป็นฮอร์โมนสำคัญคุณแม่ตั้งครรภ์ ฮอร์โมน hCG จะค่อยๆเพิ่มจำนวนมากขึ้น และยังสามารถใช้ในการตรวจการตั้งครรภ์ได้อีกด้วยเพราะฮอร์โมน hCG จะมีอยู่ในเลือดกับปัสสาวะ
การตรวจค่า hCG คืออะไร
- การทดสอบ hCG วัดเชิงคุณภาพ เป็นการตรวจหาว่าตั้งครรภ์หรือไม่ อาจสามารถตรวจได้ภายใน 11 วันหลังจากมีการปฏิสนธิ
- การทดสอบ hCG วัดเชิงปริมาณ โดยจะวัดปริมาณ hCG ในเลือด เพื่อดูระดับของฮอร์โมนว่าสูงหรือต่ำกว่าปกติหรือไม่ และยังอาจช่วยให้คุณหมอทราบและวินิจฉัยได้ว่ามีปัญหาต่างๆที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างการตั้งครรภ์ได้
วิธีตรวจค่า hCG มีอะไรบ้าง
1. การตรวจเลือด
การตรวจเลือด จะเก็บตัวอย่างเลือดและนำไปตรวจในห้องปฏิบัติการ ซึ่งระดับของ hCG ในเลือดมักถูกนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของการตรวจคัดกรองการเกิดข้อบกพร่องของทารกในครรภ์
2. การตรวจปัสสาวะ
การตรวจค่า hCG ด้วยปัสสาวะ หรือที่เรียกว่า ที่ตรวจครรภ์ ซึ่งการแสดงผลการตรวจของชุดทดสอบนี้ จะแสดงเป็นแถบขีดสี ถ้าขึ้นว่า 2 ขีด (ขึ้นที่ขีด C และ T) คือ ผลบวก แสดงว่า มีโอกาสตั้งครรภ์ และ ขีดเดียว (ขึ้นที่ขีด C เพียงอย่างเดียว) คือ ผลลบ แสดงว่า ไม่ตั้งครรภ์ หากตรวจแล้วไม่มีขีดใดขึ้นเลย แสดงว่าที่ตรวจครรภ์เสีย หมดอายุ หรือเกิดข้อผิดพลาดในขั้นตอนการเก็บปัสสาวะ ต้องตรวจใหม่อีกครั้ง
ระดับค่า hCG ในคนท้อง
วันไข่ตก คือ กลไกธรรมชาติในระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิงที่เกิดขึ้นทุกเดือน โดยจะใช้เวลารอบละประมาณ 28-35 วัน เริ่มนับวันแรกที่มีประจำเดือน
ซึ่งวันที่ไข่ตกคือไข่ใบที่สุกที่สุดออกมาจากรังไข่ไปยังส่วนปลายของท่อนำไข่ คนที่อยากมีลูกจจึงมักเช็ค อาการไข่ตก เพื่อที่จะได้มีโอกาสมีลูกได้มากขึ้น ดังนั้นคนที่อยากมีลูกควรจะสังเกตุอาการต่างๆ เพื่อช่วยในการมีลูกได้ง่ายขึ้น
ระดับค่า hCG จะเพิ่มสูงสุดในช่วงที่ตั้งครรภ์ได้ประมาณ 16 สัปดาห์ หลังจากนั้นค่า hCG จะเริ่มลดลงในช่วงไตรมาสที่ 2 และเริ่มคงที่ตั้งแต่อายุครรภ์ 22 สัปดาห์เป็นต้นไป
ถ้าระดับค่า hCG ไม่สมดุลจะส่งผลอย่างไรบ้าง
- ค่าฮอร์โมน hCG ต่ำ คือ โดยปกติคุณแม่จะรู้ตัวว่าตั้งครรภ์หลังจากมีการตั้งครรภ์แล้วประมาณ 4 สัปดาห์ ถ้าอิงจากค่ามาตรฐาน อายุครรภ์ 4 สัปดาห์จะมีค่า hCG อยู่ที่ประมาณ 500-6000 U/ml หากตรวจแล้วพบว่าค่าฮอร์โมน hCG ต่ำกว่ามาตรฐานควรรีบปรึกษาแพทย์ เพราะอาจจะเกิดการแท้ง ไข่ฝ่อ หรือตั้งครรภ์นอกมดลูกได้
- ค่าฮอร์โมน hCG สูง คือ ถ้าอิงจากค่ามาตรฐาน อายุครรภ์ 4 สัปดาห์จะมีค่า hCG อยู่ที่ประมาณ 500-6000 U/ml หากตรวจแล้วพบว่าค่าฮอร์โมน hCG สูงเกินกว่ามาตรฐานควรรีบปรึกษาแพทย์ เพราะอาจจะเกิดการตั้งครรภ์แฝด และตั้งครรภ์ไข่ปลาอุกได้
ปัจจัยที่ทำให้ค่า hCG ไม่สมดุล
- น้ำหนักตัวคุณแม่ หากคุณแม่มีน้ำหนักตัวที่มากเกินระดับ hCG จะต่ำกว่าปกติ
- โรคเบาหวาน จะมีผลทำให้ระดับ hCG ต่ำกว่าปกติ
- ตั้งครรภ์แฝด จะมีค่า hCG สูงกว่าการตั้งครรภ์เดี่ยว
- uE3 (Unconjugated estriol) คุณแม่ตั้งครรภ์จะมีค่า uE3 เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ถือว่าเป็นปกติ แต่หากค่า uE3 มีระดับที่ต่ำกว่าปกติ จะเสี่ยงอยู่ในกลุ่มของคุณแม่ตั้งครรภ์ทารกกลุ่มดาวน์ซินโดรม
คำถามที่พบบ่อย
ค่า hCG ของคนปกติทั่วไปอยู่ที่เท่าไหร่?
โดยคนปกติทั่วไปผู้หญิงที่ที่ไม่ได้ตั้งครรภ์จะไม่มีฮอร์โมน hCG ในร่างกายเลย เนื่องจากเป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากเซลล์รกของทารก จะตรวจพบในปัสสาวะหลังจากปฏิสนธิ 11-14 วัน ระดับฮอร์โมนจะมีค่าเพิ่มขึ้น 2 เท่าทุก 3 วัน ระดับฮอร์โมนจะขึ้นสูงสุดที่ 8-11 สัปดาห์ของการตั้งครรภ์ แต่ถ้าหากไม่ได้มีการตั้งครรภ์จะไม่มีฮอร์โมน hCG และตรวจไม่ขึ้น
ระดับฮอร์โมน hCG เท่าไหร่ถึงจะท้อง?
ฮอร์โมน hCG จะผลิตออกมาประมาณ 11 วันหลังจากมีการปฏิสนธิกันจนเป็นตัวอ่อน โดยจะมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เพิ่มขึ้น 2 เท่าทุก 3 วัน ระดับฮอร์โมนจะขึ้นสูงสุดที่ 8-11 สัปดาห์ของการตั้งครรภ์ หลังจากนั้นค่าจะลดลงและคงที่ตลอดการตั้งครรภ์ ในเชิงการแพทย์ถ้าระดับฮอร์โมน HCG > 25 mIU/mL ถือว่าตั้งครรภ์
ข้อสรุป
ฮอร์โมน hCG คือฮอร์โมนการตั้งครรภ์ เป็นฮอร์โมนที่ผลิตมาจากเซลล์รกของทารก และช่วยให้ตัวอ่อนไปฝังที่ผนังมดลูกได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งฮอร์โมน hCG จะสามารถตรวจเจอได้ทั้งในปัสสาวะและในเลือด และระดับ hCG จะเริ่มพบหลังจากมีการปฏิสนธิประมาณ 11 วัน และจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆตามอายุครรภ์ของคุณแม่ ทั้งนี้หากคุณแม่ท่านไหนมีข้อสงสัยสามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Line : @beyondivf
