คู่มือการตรวจภายใน เตรียมตัวอย่างไร เจ็บไหม วินิจฉัยอะไรได้บ้าง?

การตรวจภายใน เป็นการตรวจสุขภาพภายในของผู้หญิงที่สำคัญมาก เนื่องจากจะช่วยหาสาเหตุของโรค และความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นกับอวัยวะในอุ้งเชิงกรานของผู้หญิงได้ ซึ่งโรคต่างๆที่เกิดขึ้นมักจะไม่ค่อยแสดงอาการหากไม่ตรวจก็จะไม่มีทางทราบได้เลย

แต่ก็ยังมีผู้หญิงหลายๆท่านที่ยังกลัวการตรวจภายใน รู้สึกเขินอาย กลัวเจ็บ และอาจจะยังไม่ทราบว่าการตรวจภายในสามารถตรวจวินิจฉัยได้กี่โรค บทความนี้จะมาไขข้อสงสัยไปพร้อมกัน

การตรวจภายใน ไม่ใช่เรื่องน่าอาย

การตรวจภายใน (Pelvic exam) หรือ การตรวจ PV คือ การตรวจหาความผิดปกติของอุ้งเชิงกรานของคุณผู้หญิง ทั้งภายนอกและภายใน ได้แก่ ปากช่องคลอด ช่องคลอด ปากมดลูก มดลูก ปีกมดลูก ท่อนำไข่ และรังไข่ การตรวจภายในจะช่วยคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ตรวจหาเชื้อราในช่องคลอด ตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

การตรวจภายในสำหรับคุณผู้หญิงหลายๆคนอาจมองว่าเป็นเรื่องที่น่าอายเพราะเป็นของลับของคุณผู้หญิง แต่ในความจริงแล้วเป็นสิ่งที่แพทย์แนะนำให้ทำเป็นประจำทุกปีเพราะเป็นเรื่องที่ค่อนข้างสำคัญ

สำหรับการตรวจภายในจะมีการเปลี่ยนชุดและการดูแลอย่างใกล้ชิดจากพยาบาลผู้หญิง หรือในกรณีที่คุณหมอเป็นผู้ชายก็ไม่ต้องเป็นกังวลเพราะใช้เพียงอุปกรณ์ในการสอดเข้าไปโดยที่คุณผู้หญิงยังมีชุดคุมอยู่ เป็นการพิจารณาวิเคราะห์ผ่านหน้าจออัลตร้าซาวด์เพียงเท่านั้น

ตรวจภายในสำคัญอย่างไร

การตรวจภายในสำหรับผู้หญิงเป็นเรื่องที่สำคัญและควรตรวจเป็นประจำทุกปี เพราะคำว่าภายในคือไม่สามารถพิจารณาวิเคราะห์ได้ด้วยตาเปล่า เป็นโรคที่เกิดขึ้นภายในหากคุณผู้หญิงไม่ตรวจเป็นประจำทุกปีแล้วเกิดเป็นโรคที่เกี่ยวกับภายในอาจทำให้รักษาไม่ทันและเกิดผลร้ายตามมาได้

ตรวจภายในสำคัญอย่างไร

• มีประจำเดือนผิดปกติ เช่น ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ ประจำเดือนมามากหรือน้อยผิดปกติ ประจำเดือนขาด มีเลือดออกทางช่องคลอดหลังหมดประจำเดือน
• มีมูกไข่ตกที่ผิดปกติ เช่น สีผิดปกติ มีกลิ่นเหม็น คัน มีน้ำไหลออกทางช่องคลอด
• มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด เช่น มีเลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์
• ปวดบริเวณท้องน้อย หรือช่องคลอด
• เจ็บ แสบ เวลามีเพศสัมพันธ์
• ปัสสาวะกะปริบกะปรอย กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะเล็ด
• คลำเจอก้อนในช่องท้อง หรือท้องโตเร็วผิดปกติ
• มีภาวะมีบุตรยาก
• ผู้หญิงที่อายุ 30 ปีขึ้นไป ควรเข้ารับการตรวจภายในเป็นประจำทุกปี
• ผู้หญิงที่เคยมีเพศสัมพันธ์ ควรเข้ารับการตรวจภายในเป็นประจำทุกปี
• ผู้หญิงที่มีโรคทางพันธุกรรมด้านมะเร็ง หรือครอบครัวมีประวัติเป็นโรคเกี่ยวกับมดลูก รังไข่ ช่องคลอด

ตรวจภายในครั้งแรกเจ็บไหม

การตรวจภายในเป็นการสอดใส่อุปกรณ์การตรวจผ่านช่องคลอดทำให้หลายคนมีความเป็นกังวลว่าจะเจ็บไหม โดยเฉพาะในกรณีที่คุณผู้หญิงไม่เคยมีเพศสัมพันธ์มาก่อน แต่อุปกรณ์ที่สอดใส่จะมีหลายขนาดและแพทย์จะพิจารณาถึงความกังวลของคนไข้เป็นพิเศษ

หากไม่เคยมีเพศสัมพันธ์มาก่อนสามารถแจ้งแพทย์ได้ แพทย์จะปรับขนาดของอุปกรณ์ให้เล็กลงเพื่อไม่ให้คนไข้กังวลและรู้สึกเจ็บแต่อย่างใด ในกรณีที่คุณผู้หญิงเคยผ่านการมีเพศสัมพันธ์มาแล้ว อาจจะยังมีความกังวลว่ามีความเจ็บไหม โดยปกติแล้วขนาดของอุปกรณ์ที่ตรวจจะมีขนาดที่เล็กกว่าอวัยวะเพศชายเป็นอย่างมาก จึงไม่ทำให้รู้สึกเจ็บปวดแต่อย่างใด

การเตรียมตัวก่อนตรวจภายใน

• ห้ามล้างช่องคลอด เพราะจะทำให้สิ่งที่ต้องการตรวจหายไป โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการตกขาวผิดปกติ
• ห้ามสอดยาหรือเหน็บยาใดๆ เข้าไปในช่องคลอดก่อนเข้ารับการตรวจ อย่างน้อย 3 วัน
• งดมีเพศสัมพันธ์ อย่างน้อย 3 วัน เพื่อให้ได้ผลตรวจที่ชัดเจน
• ไม่ควรตรวจขณะมีประจำเดือน เพราะเสี่ยงทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่าย ยกเว้นมีประจำเดือนมากผิดปกติ สามารถเข้าตรวจภายในได้ทันที
• ไม่ต้องงดน้ำและอาหารก่อนเข้ารับการตรวจภายใน

ขั้นตอนวิธีการตรวจภายใน

ขั้นตอนการตรวจภายใน มีดังนี้

1. แพทย์สอบถามประวัติประจำเดือน อาการผิดปกติต่างๆ ของคุณผู้หญิง เพื่อประเมินอาการเบื้องต้น
2. แพทย์จะตรวจดูอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกและช่องคลอดด้วยตาเปล่าก่อน โดยจะตรวจหาการระคายเคือง รอยแดง แผล บวม และความผิดปกติอื่นๆ
3. แพทย์จะใช้เครื่องมือที่เรียกว่า “คีมปากเป็ด” ขยายปากช่องคลอด และส่องดูปากมดลูกและผนังช่องคลอด
4. หลังจากนั้นแพทย์จะใช้นิ้วมือสอดเข้าไปตรวจช่องคลอด คลำปากมดลูก รอบๆ คอปากมดลูก ตัวมดลูก ปีกมดลูก รังไข่ และใช้มืออีกข้างคลำหน้าท้องดูด้วย
5. หากตรวจมะเร็งปากมดลูก แพทย์จะใช้เครื่องมือเก็บเซลล์บริเวณปากมดลูกไปส่งตรวจในห้องปฏิบัติการณ์ หากตรวจอัลตราซาวด์ช่องคลอด แพทย์จะสอดอุปกรณ์เข้าไปทางช่องคลอด ซึ่งจะแสดงผลผ่านทางจอมอนิเตอร์ ช่วยให้แพทย์มองเห็นมดลูกและรังไข่ได้ชัดเจนขึ้นกว่าเดิม

อัลตร้าซาวด์ช่องคลอดคืออะไร? หาคำตอบได้ที่บทความ เจาะลึก Hysteroscopy คืออะไร? นวัตกรรมส่องกล้องตรวจโพรงมดลูก

ตรวจภายในบอกอะไรได้บ้าง

การตรวจภายในจะช่วยคัดกรองและบ่งบอกถึงโรคที่อาจเกิดขึ้นภายในของผู้หญิงไม่ว่าจะเป็น มะเร็งรังไข่ มะเร็งปากมดลูก เนื้องอก ช็อกโกแลตซีสต์ หรือโรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก ซึ่งโรคที่ทำให้ผู้หญิงเสียชีวิตมากที่สุดคือ มะเร็งปากมดลูก

ดังนั้นควรเข้ารับการตรวจภายในทุกปี เพื่อช่วยคัดกรองโรคต่างๆ หากตรวจพบจะช่วยให้รู้ทันโรคและเข้ารับการรักษาได้ทันท่วงที

การตรวจภายในของหญิงตั้งครรภ์

โดยปกติแล้วการตรวจภายในแพทย์จะนัดคุณผู้หญิงเข้ามาตรวจในช่วงเตรียมตั้งครรภ์ เพื่อตรวจหามะเร็งปากมดลูกและเตรียมพร้อมในการมีบุตรอยู่แล้ว แต่ในระหว่างการตั้งครรภ์จะไม่มีการตรวจภายใน เนื่องจากเสี่ยงต่อการที่มดลูกจะบีบรัดตัวจนอาจทำให้คลอดก่อนกำหนด หรืออาจเสี่ยงต่อการแท้งบุตรได้

ยกเว้นในกรณีที่มีเลือดออกทางช่องคลอดในขณะตั้งครรภ์ หรือมีอาการคันมีตกขาวที่ผิดปกติ แพทย์ถึงจะทำการตรวจให้

คำถามที่พบบ่อย

ควรเริ่มตรวจภายในตั้งแต่อายุเท่าไหร่

แนะนำให้ผู้หญิงที่อายุ 25-30 ปีขึ้นไป แต่ในกรณีที่มีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุยังน้อย สามารถเข้ารับการตรวจได้เลย ไม่จำเป็นต้องรอให้อายุ 25 ปี ควรตรวจเป็นประจำทุกปี เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดโรค แม้ไม่มีอาการผิดปกติใดๆ เนื่องจากอวัยวะในอุ้งเชิงกรานส่วนใหญ่มักไม่แสดงอาการ หากไม่มีการอักเสบรุนแรง

หลังตรวจภายในแล้วมีเลือดออก เกิดจากอะไร

หลังจากการตรวจภายใน อาจมีเลือดออกทางช่องคลอดบ้างเล็กน้อย เนื่องจากหัวเครื่องอัลตร้าซาวด์อาจเข้าไปเสียดสีกับผนังมดลูกจนอาจเกิดการถลอกและมีเลือดออกได้

ตรวจภายในสามารถรู้ผลได้ทันทีหรือไม่

การตรวจภายในสามารถรู้ผลได้ทันทีหลังตรวจ โดยแพทย์จะเป็นผู้แจ้งผลด้วยตนเอง และแนะนำการดูแลสุขภาพที่เหมาะสม หากเป็นการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก จะต้องใช้ระยะเวลาในการรอผลประมาณ 1-2 สัปดาห์

หากไม่เคยมีเพศสัมพันธ์ จำเป็นต้องตรวจภายในไหม

ไม่ว่าจะเคยผ่านการมีเพศสัมพันธ์หรือไม่เคยผ่านการมีเพศสัมพันธ์มาก่อน ก็ควรเข้ารับการตรวจภายในเป็นประจำทุกปี เนื่องจากโรคมะเร็งปากมดลูก มะเร็งรังไข่ หรืออื่นๆ สามารถเกิดขึ้นได้กับผู้หญิงทุกคน

ข้อสรุป

การตรวจภายใน คือ การตรวจคัดกรองโรคและหาความผิดปกติทั้งภายนอกและภายในของผู้หญิง ซึ่งการตรวจภายในจะไม่รู้สึกเจ็บปวดแต่อย่างใด แต่อาจจะมีความรู้สึกหน่วงๆตอนที่แพทย์สอดอุปกรณ์การตรวจผ่านทางช่องคลอดเท่านั้น การตรวจภายในสามารถวินิจฉัยได้ทั้ง มะเร็งรังไข่ มะเร็งปากมดลูก เนื้องอก ช็อกโกแลตซีสต์ หรือโรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก ดังนั้นผู้หญิงควรเข้ารับการตรวจภายในเป็นประจำทุกปี เพราะเมื่อตรวจพบจะได้เข้ารักษาได้ทันเวลา

ตอนนี้ที่ Beyond IVF ของเรามีโปรโมชั่น ตรวจภายในพร้อมกับตรวจมะเร็จปากมดลูก ราคา 2,900 บาท หรือสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ Line : @beyondivf