ภาวะมดลูกหย่อนหรือมดลูกต่ำ คือการที่มดลูกเลื่อนลงต่ำกว่าบริเวณอุ้งเชินกรานลงไปยังช่องคลอด โดยภาวะนี้มีระดับความรุนแรงที่ต่างกันและมักส่งผลให้คนไข้มีอาการปวดหน่วงบริเวณท้องน้อย รู้สึกเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ แม้ว่าปัจจุบันจะมีวิธีรักษาในทางการแพทย์แล้ว คนส่วนใหญ่ยังนิยมเลือกใช้สมุนไพรแก้มดลูกหย่อนมารักษาอาการอีกด้วย วันนี้เราจะมาไขข้อสงสัยเกี่ยวกับปัจจัยต่าง ๆ ที่อาจก่อให้เกิดภาวะมดลูกหย่อน และมาทำความรู้จักว่ามีสมุนไพรชนิดไหนบ้าง ที่จะช่วยรักษาอาการเหล่านี้ได้
มดลูกหย่อน มดลูกต่ำ คืออะไร
ภาวะมดลูกหย่อน คือการที่มดลูกของเราเลื่อนต่ำกว่าบริเวณช่องคลอด โดยปกติมดลูกของคนเรานั้นจะมีลักษณะคล้ายลูกแพร์มีตำแหน่งอยู่บริเวณอุ้งเชิงกราน นั้นเกิดการเสื่อมสภาพหรือไม่แข็งแรงทำให้กล้ามเนื้อและเนื้อเยื้อบริเวณอุ้งเชิงกรานหย่อนคล้อยตามมา มักพบได้บ่อยในผู้หญิงวัยกลางคนจนถึงผู้หญิงสูงวัย
อาการมดลูกหย่อน
อาการมดลูกหย่อนนั้นมีระดับความรุนแรงที่แตกต่างกันออกไป แต่ถ้ามีระดับความรุนแรงของอาการเพิ่มมากขึ้น นั้นอาจส่งผลให้เกิดภาวะมดลูกย้อยออกมาบริเวณนอกช่องคลอด และยังเป็นสาเหตุที่ทำให้มีลูกยากตามมา โดยอาการที่มักจะพบในคนไข้ที่มีภาวะมดลูกหย่อนมีดังนี้
- ปวดหน่วงบริเวณช่องคลอดและรู้สึกเหมือนมีเนื้อเยื่อโผล่ออกมา
- มีอาการกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ปัสสาวะเล็ด หรือปัสสาวะขัด
- เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
- มีเลือดออกบริเวณช่องคลอดและมีตกขาวมาก
ปัจจัยเสี่ยงมดลูกหย่อน
ปัจจัยเสี่ยงที่สามารถทำให้เกิดภาวะมดลูกหย่อนมีดังนี้
- เคยตั้งครรภ์หรือคลอดบุตร
- ยกของหนัก
- อายุที่เพิ่มมากขึ้น
- ปัญหาสุขภาพต่าง ๆ เช่นการไอเรื้อรังทำให้มีอาการเกร็งบริเวณช่องท้อง โรคอ้วนทำให้เนื้อเยื่อตึงหรือถูกถ่วงลงมา
- เคยผ่าตัดบริเวณอุ้งเชิงกราน
สมุนไพรแก้มดลูกหย่อน
ในปัจจุบันนอกจากวิธีทางการแพทย์แล้วคนส่วนใหญ่มักนิยมนำสมุนไพรต่าง ๆ มาช่วยแก้อาการมดลูกหย่อนอีกด้วย เช่น รากสามสิบ กวาวเครือขาว ว่านชักมดลูก เป็นต้น โดยสมุนไพรแก้มดลูกหย่อนสามารถหาได้ง่ายตามท้องตลาดทั่วไปและมีราคาไม่สูง มักจะนิยมนำมาต้มผสมน้ำหรือปั้นเป็นลูกกลอนเพื่อรับประทาน
5 สมุนไพรแก้มดลูกหย่อน บำรุงมดลูก
รายชื่อสมุนไพรที่ได้รับความนิยมนำมารักษาและบรรเทาอาการมดลูกหย่อน มีดังนี้
1. ข่าหด
ข่าหด นำสมุนไพรบริเวณเปลือกมาต้มผสมน้ำดื่มครั้งละ 1 แก้ว มีฤทธิ์ที่ช่วยปรับสมดุลของฮอร์โมนเพศหญิง ลดอาการปวดประจำเดือน ปวดท้องเมนส์รุนแรง มีส่วนช่วยรักษาอาการมดลูกต่ำ มดลูกหย่อน แก้อาการตกขาว
2. ว่านชักมดลูก
ว่านชักมดลูก เป็นพืชที่มีหัวอยู่ใต้ดิน ลักษณะด้านในมีสีขาวนวล ออกฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจนหรือฮอร์โมนเพศหญิง มักนิยมใช้ว่านชักมดลูกตัวเมียเป็นหลัก มีสรรพคุณรักษาอาการต่าง ๆ ของสตรี เช่น ภาวะมดลูกหย่อน ปวดท้องประจำเดือน ประจำเดือนมาไม่ปกติ ขับน้ำคาวปลา เป็นต้น โดยนำสมุนไพรมาต้มดื่มครั้งละ 1 แก้ว
3. แก่นฝาง
แก่นฝาง ทำมาจาก แก่นเนื้อไม้นำมาต้มดื่ม มีรสชาติฝาดใส่น้ำตาลนิดหน่อยจะช่วยให้รสชาติดีขึ้น ช่วยรักษาอาการธาตุพิการ มีสารต้านอนุมูลอิสระช่วยบำรุงผิวพรรณ บำรุงโลหิต เหมาสำหรับสตรีหลังคลอดบุตร ลดอาการปวดมดลูก ขับน้ำคาวปลา ช่วยทำให้เลือดไหลเวียนสะดวก
4. รากสามสิบ
รากสามสิบ มีลักษณะเป็นไม้เลื้อยเนื้อแข็ง มีหนาม ออกดอกขนาดเล็กสีขาว มักนิยมนำมาทำเป็นยาลูกกลอนกินกับน้ำผึ้งหรือนำมาต้มดื่ม มีสรรพคุณมากมาย ช่วยในเรื่องของการเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ลดระดับไขมันในเลือด ปวดเมื่อยครั่นตัว นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ใกล้เคียงฮอร์โมนเพศหญิง ช่วยปรับสมดุล แก้อาการตกเลือด ปวดมดลูก มดลูกหย่อน บำรุงผิวพรรณ
5. กวาวเครือขาว
กวาวเครือขาว สมุนไพรที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน เป็นไม้เถา เนื้อแข็ง หัวอยู่ใต้ดิน โดยมีสรรพคุณที่ช่วยบำรุงอวัยวะสืบพันธ์และมดลูก ลดอาการของสตรีวัยหมดประจำเดือน แนะนำให้รับประทานแต่พอดี วันละไม่เกิน 50-100 มิลลิกรัม ต่อวัน เพราะอาจส่งผลเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน เลือดออกผิดปกติ
ข้อควรระวังในการใช้สมุนไพรแก้มดลูกหย่อน
ถึงแม้ว่าสรรพคุณของสมุนไพรจะมีคุณประโยชน์หลายอย่างแต่หากว่าได้รับในปริมาณที่มากจนเกินไปอาจจะให้โทษส่งผลกระทบต่อสุขภาพตามมา ทุกท่านควรศึกษาปริมาณในการรับประทานสมุนไพรแต่ละชนิดให้ละเอียด
ข้อควรระวังในการใช้สมุนไพรแก้มดลูกหย่อน
หลังจากได้รับการวินิจฉัยหาสาเหตุจากแพทย์แล้ว แพทย์จะประเมินระดับความรุนแรงของอาการและวางแผนการรักษาให้ตามลำดับ
1. บริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
ในคนไข้ที่มีอาการไม่รุนแรงสามารถฝึกขมิบช่องคลอดบ่อย ๆ จะช่วยทำให้ช่องคลอดกระชับขึ้น
2. ใส่ห่วงผยุงช่องคลอด
แพทย์ทำการใส่ห่วงพยุงเข้าไปบริเวณช่องคลอดเพื่อให้มดลูกกลับยังตำแหน่งเดิม วิธีจำเป็นต้องถอดออกเป็นประจำเพื่อทำความสะอาด และถอดออกทุกครั้งก่อนมีเพศสัมพันธ์ สามารถช่วยพยุงไว้ได้เพียงชั่วคราว ห่วงทำจากยางมีลักษณะคล้ายโดนัท
3. ผ่าตัด
หากภาวะมดลูกหย่อนมีระดับที่รุนแรงมาก แพทย์ทำการประเมินร่วมกับคนไข้ ทำการผ่าตัดตกแต่งกล้ามเนื้อในบริเวณที่มีการหย่อนให้เล็กลงและเกิดการหดรั้งได้ดีขึ้น เช่น การทำรีแพร์
ข้อสรุป
แม้ว่าสมุนไพรที่กล่าวมาจะมีสรรพคุณมากมายที่จะช่วยบรรเทาอาการปวดมดลูกจากภาวะมดลูกหย่อน แต่ปัจจุบันก็ยังไม่มีงานวิจัยรองรับว่าจะสามารถช่วยรักษาภาวะมดลูกหย่อนให้หายขาดได้ ดังนั้น หากท่านใดที่รู้สึกว่ามีอาการที่เข้าข่ายภาวะมดลูกหย่อนหรือมดลูกต่ำโปรดอย่านิ่งนอนใจ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุและแนวทางในการรักษาได้อย่างทันท่วงที
ทั้งนี้หากท่านใดมีข้อสงสัย สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Line @beyondIVF
