แน่นอนว่าถ้าอยากมีลูก การมีเพศสัมพันธ์ในวันที่ไข่ตกจะมีโอกาสในการตั้งครรภ์สูง แต่ทีนี้เราจะรู้ได้อย่างไรว่าไข่ตกวันไหน อาการไข่ตก เป็นอย่างไร มีสัญญาณอะไรเป็นตัวบ่งชี้ได้ว่าจะถึงวันที่ไข่ตก แล้วร่างกายจะมีการตอบสนองต่อฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงอย่างไร สามารถสังเกตได้ดังนี้
ตอบคำถาม: อาการไข่ตก มีอะไรบ้าง
- อาการไข่ตก คือ ช่วงเวลาที่เซลล์ไข่จะตกจากรังไข่ มายังสู่ปลายท่อนำไข่ ซึ่งไข่ที่ตกมายังปลายท่อนำไข่สามารถปฏิสนธิกับอสุจิและเกิดเป็นตัวอ่อนก่อนที่จะฝังตัวที่มดลูก
- อาการไข่ตก มักจะมีสัญญาณบ่งชี้ เช่น มูกไข่ตก, เจ็บคัดเต้านม, ร่างกายอบอุ่นขึ้น, เกิดอารมณ์ทางเพศได้ง่าย, ปากมดลูกกว้างขึ้น, อาการปวดท้อง และมีประสาทสัมผัสดีขึ้น
- อาการไข่ตกอาจเป็นอาการที่หลายคนไม่รู้ตัว เนื่องจากเป็นอาการที่อาจสังเกตได้ยากในบางราย
- นอกจากอาการไข่ตกที่เป็นสัญญาณบ่งชี้ให้ทราบช่วงเวลาไข่ตกแล้ว ‘การนับวันไข่ตก’ ก็เป็นอีกวิธีที่ทำให้ทราบช่วงเวลาไข่ตกเช่นกัน โดยปกติไข่จะตกช่วงวันที่ 14-17 นับจากวันแรกที่มีประจำเดือน
7 สัญญาณบ่งชี้ อาการไข่ตก
สำหรับผู้ที่เตรียมตัวจะเป็นคุณแม่อาจทราบถึงวิธีที่ช่วยให้การตั้งครรภ์ประสบความสำเร็จขึ้นอย่างการนับวันไข่ตก แต่หลายคนอาจยังไม่ทราบว่ายังมีอีกปัจจัยที่ทำให้เราทราบว่า ในช่วงนี้ร่างกายของเรากำลังอยู่ในช่วงไข่ตก ซึ่งอาการที่เป็นสัญญาณของไข่ตกมีอะไรบ้าง สังเกตได้จากอาการเหล่านี้
1. มูกไข่ตก ที่ปากมดลูก (Cervical mucus)
การเปลี่ยนแปลงของมูกในช่องคลอด มูกจะมีสีขาวใสเหมือนไข่ขาวดิบ มีความเหนียวสามารถยืดได้ยาว เนื่องจากร่างกายมีการหลั่งฮอร์โมนเอสโตรเจน ทำให้มูกในช่องคลอดมีความลื่นและใส เพื่อนำพาสเปิร์มผ่านเข้าไปปฏิสนธิกับไข่ได้ง่ายขึ้น
2. อาการเจ็บคัดเต้านม
ในช่วงที่ไข่ตก อาการไข่ตก หลัก ๆ เลยจะรู้สึกเจ็บหรือคัดเต้านม เต้านมอาจบวม หรือแข็งเป็นก้อน อาการปวดเจ็บคัดเต้านมจะมีลักษณะปวดตื้อ ปวดร้าว และปวดพร้อมกันทั้งสองข้าง เพราะฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายมีการเปลี่ยนแปลง แต่ทั้งนี้อาการเจ็บคัดเต้านมไม่สามารถเป็นตัวบ่งชี้ได้ว่าเป็นช่วงที่ไข่ตกเสมอไป
3. อุณหภูมิในร่างกายเพิ่มขึ้น
อุณหภูมิในร่างกายจะสูงขึ้นขณะที่มีอาการไข่ตก เนื่องจากในช่วงที่ไข่ตกร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเพิ่มขึ้น ซึ่งฮอร์โมนโปรเจสเจอโรนจะส่งผลให้ร่างกายมีอุณหภูมิสูงขึ้นเล็กน้อย ประมาณ 0.5-1 องศาเซลเซียส โดยคุณสามารถสังเกตความแตกต่างของอุณหภูมิของร่างกายได้ด้วยการวัดอุณหภูมิในช่วงเช้าหลังตื่นนอน
4. มีอารมณ์ทางเพศเพิ่มมากขึ้น
ในช่วงที่ไข่ตกร่างกายจะส่งผลให้มีเลือดมาหล่อเลี้ยงช่องคลอดมากขึ้น ทำให้มีความรู้สึกทางเพศมากขึ้นและยังส่งผลให้รูปร่างของผู้หญิงดูเซ็กซี่ขึ้นอีกด้วย อารมณ์ทางเพศที่สูงขึ้นจึงเป็นอีกหนึ่ง ‘อาการไข่ตก’ ที่สังเกตได้ด้วยตัวเอง
5. ปากมดลูกกว้างขึ้น
ในช่วงที่ไข่ตก ปากมดลูกจะมีการเลื่อนตำแหน่งให้สูงขึ้น ขยายกว้างขึ้น และมีความอ่อนนิ่ม ซึ่งเป็นกลไกตามธรรมชาติของร่างกายเพศหญิง ในการเตรียมพร้อมสำหรับการมีเพศสัมพันธ์เพื่อการตั้งครรภ์
6. อาการปวดท้อง
อาการปวดท้องจากช่วงเวลาไข่ตก หรืออาการ Mittelschmerz เป็นอาการที่เกิดขึ้นเมื่อไข่ที่สุกในถุงรังไข่จะเคลื่อนตัวออกจากรังไข่สู่ปลายท่อนำไข่ ในขั้นตอนนี้ถุงรังไข่จะมีการปริแตกออกเพื่อให้ไข่ที่สุกตกมายังปลายท่อนำไข่ ในบางรายอาจรู้สึกปวดเชิงกรานได้ด้วยสาเหตุนี้
7. ประสาทสัมผัสทำงานดีขึ้น
ในบางคนจะมีประสาทสัมผัสที่ไวขึ้นไม่ว่าจะเป็น รับรู้กลิ่น รับรู้รสชาติ ได้ไวขึ้น แต่ในบางคนอาจจะมีอารมณ์หงุดหงิดง่ายขึ้นเนื่องจากฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลง
ไข่ตก หรือ วันไข่ตก ของคุณผู้หญิงคืออะไร
ไข่ตก คือ ภาวะของเซลล์ไข่ที่พร้อมสำหรับการปฏิสนธิหลุดออกจากถุง หรือตกออกจากถุงที่อาศัยอยู่ในรังไข่ด้วยลักษณะดังกล่าวจึงมีการเรียกลักษณะที่เกิดขึ้นนี้ว่า ไข่ตก
- วันไข่ตกคืออะไร
วันไข่ตก คือ กลไกธรรมชาติในระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิงที่เกิดขึ้นทุกเดือน โดยปกติแล้ววันไข่ตกจะอยู่ในช่วงวันที่ 11-21 ของรอบเดือน (นับวันที่มีประจำเดือนวันแรกเป็นวันที่ 1)
ซึ่งวันที่ไข่ตกคือวันที่ไข่ใบที่สุกที่สุดออกมาจากรังไข่ไปยังส่วนปลายของท่อนำไข่ คนที่อยากมีลูกจึงมักเช็ก อาการไข่ตก เพื่อที่จะได้มีโอกาสมีลูกได้มากขึ้น ดังนั้นคนที่อยากมีลูกควรจะสังเกตอาการต่าง ๆ เพื่อให้การตั้งครรภ์ประสบความสำเร็จมากขึ้น
- ไข่สุกคืออะไร
ไข่สุก คือ ไข่ที่พร้อมปฏิสนธิกับอสุจิ เป็นระยะที่สมบูรณ์ที่สุด และช่วงไข่สุกที่จะให้โอกาสตั้งครรภ์มากที่สุด จะเป็นช่วงประมาณ 14 วันนับจากประจำเดือนวันแรก
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอาการไข่ตก
อาการไข่ตก 2 ใบต่างจากไข่ตกปกติหรือไม่
ไข่ตก 2 ใบเป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้เป็นบางครั้ง ซึ่งอาการที่เกิดขึ้นขณะที่ไข่ตก 2 ใบจะไม่แตกต่างจากไข่ตก 1 ใบแต่อย่างใด แต่การที่มีไข่ตก 2 ใบและสามารถปฏิสนธิได้พร้อมกันทั้ง 2 ใบจะทำให้เกิดการตั้งครรภ์แฝดเทียมได้
อาการไข่ตกแต่ไม่มีมูกใส ผิดปกติหรือไม่
การสังเกตมูกไข่ตกเป็นเพียงแค่การประเมินร่างกายเบื้องต้นเกี่ยวกับภาวะการตกของไข่ แต่ไม่ใช่ทั้งหมดเพราะมูกไข่ตกอาจจะมาน้อยจนไม่ออกมาให้เราเห็นหรือไม่ทันสังเกต
ไข่ตกอยู่ได้กี่วัน
เมื่อไข่ตกออกจากถุงรังไข่และผ่านมาที่ท่อนำไข่ จนผ่านมดลูกไปนั้นจะมีเวลาเพียง 24 ชั่วโมงเท่านั้น เมื่อคู่รักมีเพศสัมพันธ์ในเวลาดังกล่าวจะมีโอกาสตั้งครรภ์มากที่สุด ในหลายคู่รักที่อยากมีลูก อาจใช้แผ่นตรวจ LH ช่วยในการดูว่า วันไหนคือวันที่ไข่ตกอย่างแท้จริง ซึ่งมีความแม่นยำกว่าการนับวันไข่ตกหรือสังเกตอาการไข่ตก
อาการไข่ตกมีกี่วัน
อาการไข่ตกอาจดำเนินไปประมาณ 1 อาทิตย์ เพราะฮอร์โมนจะมีความเปลี่ยนแปลงเป็นช่วง ซึ่งการเกิดอาการไข่ตกไม่สามารถระบุเจาะจงได้ว่าวันที่ไข่ตกเป็นวันไหนอย่างแน่ชัด เพราะฉะนั้นวันไข่ตกไม่สามารถประเมินได้จากอาการใดอาการหนึ่งแต่อาจจะสามารถดูได้แค่คร่าว ๆ เพื่อเตรียมตัวในการวางแผนมีบุตร
สรุป
สำหรับคนที่อยากมีลูกนอกจากการนับวันไข่ตกแล้ว คุณผู้หญิงยังสามารถสังเกตุอาการไข่ตกที่เป็นสัญญาณเตือนว่าใกล้ถึงวันแล้วในช่วงไข่ตกโดยหากต้องการความแม่นยำเพิ่มเติม ควรใช้แผ่นตรวจไข่ตกตามร้านขายยาในช่วงไข่ตกเพื่อเพิ่มโอกาสสูงที่สุด เมื่อมีการทำกิจกรรมมีเพศสัมพันธุ์ได้ถูกช่วงถูกวันก็จะเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ได้ หรือถ้าต้องการมีลูกโดยที่ไม่ต้องรอลุ้นว่าจะติดไหมหรืออยากจะมีลูกในช่วงนั้นแบบชัวร์ๆ เมื่อคิดว่าตัวเองถึงช่วงไข่ตกสามารถเข้ามาปรึกษาแพทย์เพื่อช่วยเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ได้เช่นกัน
แต่ทั้งหมดนี้เป็นเพียงแค่อาการเบื้องต้นจากการคาดเดาเท่านั้น ไม่ได้รับประกันว่าคือวันไข่ตก 100% หรือในผู้ที่ประจำเดือนมาไม่ปกติก็ไม่แนะนำให้สังเกตุเป็นเวลานาน ให้ลองเปลี่ยนไปใช้แผ่นเทสไข่ตกแทน
Miles, K. (2023, June 13). Ovulation symptoms: 10 signs you’re ovulating. BabyCenter. https://www.babycenter.com/getting-pregnant/ovulation/ovulation-symptoms-how-can-i-tell-when-im-ovulating_484
Showell, B. (2024, February 29). Ovulation symptoms: 9 signs of ovulation. https://www.thebump.com/a/ovulation-symptoms-signs-of-ovulation
Ovulation signs: When is conception most likely? (2022, December 7). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/getting-pregnant/expert-answers/ovulation-signs/faq-20058000
