เช็คด่วน! คุณเข้าข่ายผู้ที่มีน้ำอสุจิไม่แข็งแรง เสี่ยงต่อการมีบุตรยากหรือไม่ ?

อสุจิเป็นเซลล์สืบพันธุ์เพศชายที่เรามองเห็นด้วยตาเปล่า อาจจะไม่ใช่น้ำอสุจิที่มีคุณภาพอย่างที่คิด ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับน้ำอสุจิในประเทศไทยยังคงมีเป็นจำนวนมาก โดยจากสถิติสาเหตุการมีบุตรยากที่มาจากฝ่ายชายนั้นมีมากถึง 25 % โดยหากต้องการทราบว่าน้ำอสุจิที่เรามีถูกต้องตามเกณฑ์ไหม มีความผิดปกติหรือไม่ จะมีขั้นตอนอย่างไรและมีวิธีบำรุงอย่างไรให้อสุจิของเราแข็งแรงได้อย่างไร

น้ำอสุจิ (Semen)

อสุจิ (Sperm) คือ เซลล์สืบพันธุ์ของเพศชาย ตัวอสุจิจะถูกหลั่งออกมาระหว่างมีการร่วมเพศ การหลั่งน้ำอสุจิหนึ่งครั้งอาจมีปริมาณอสุจิน้อยกว่า 1% ที่เหลือคือส่วนประกอบอื่นๆ ในน้ำอสุจิที่จะทำหน้าที่คล้ายกับพลังงานเพื่อให้อสุจิใช้เดินทางไปยังระบบสืบพันธุ์ของเพศหญิงและปฏิสนธิกับไข่ หากการปฏิสนธิสมบูรณ์ก็ทำให้เกิดการตั้งครรรภ์ได้

วิธีสังเกตลักษณะของน้ำอสุจิที่ดี เป็นอย่างไร

วิธีสังเกตลักษณะของน้ำอสุจิที่ดี มีดังนี้

• ปริมาตรของน้ำอสุจิ (น้ำอสุจิโดยปกติต่อการหลั่ง 1 ครั้งจะต้องมีปริมาณ 1.5 มิลลิลิตร ขึ้นไป)
• สีของน้ำอสุจิที่หลั่งออกมา ซึ่งน้ำอสุจิที่ปกติจะมีสีเทาขาว 
• การละลายตัว ซึ่งน้ำอสุจิจะละลายตัวกลายเป็นน้ำของเหลวประมาณ 30นาที-1ชั่วโมง
• ความหนืด ความเป็นกรดด่างของน้ำอสุจิ น้ำอสุจิที่ปกติ เมื่อหยดด้วยไปเปตต์จะยืดยาวไม่เกิน 2 เซนติเมตร

ลักษณะของตัวอสุจิ

• ส่วนหัว (Head) เป็นส่วนที่ประกอบไปด้วยนิวเคลียส (Nucleus) ทางส่วนหน้าสุดของส่วนหัวจะมีลักษณะเป็นถุง เรียกว่า อะโครโมโซม (acrosome) ซึ่งพัฒนามาจาก golgo bodies มีเอนไซม์ซึ่งสามารถย่อยสลายผนังเซลล์ของไข่ เรียกว่า ไฮยาลูโรนิเดส (hyaluronidase) หรือ ไฮโดรไลติก เอนไซม์ (hydrolytic enzyme) หรือ ไลซิน (lysin)
• ส่วนลำตัว (Midpiece หรือ Middle piece) เป็นส่วนที่ต่อจากส่วนหัว มี mitochondria จำนวนมากเรียงเป็นเกลียว ทำหน้าที่สร้างพลังงานให้กับสเปิร์ม
• ส่วนหาง (Tail หรือ Flagellum) เป็นส่วนของหลอดโปรตีน (microtubule) ที่ยื่นออกมาจาก เซนตริโอล มีหน้าที่พัดโบกให้สเปิร์มเคลื่อนที่ไปได้

สัญญาณเตือน น้ำอสุจิไม่แข็งแรง เช็คด่วน!

คุณภาพอสุจิไม่แข็งแรงมักเกิดจากหลายสาเหตุและพฤติกรรมบางอย่างที่ส่งผลให้อสุจิของผู้ชายอ่อนแอลง มีดังนี้

• น้ำหนักตัวที่มากจนเกินไปจะทำให้มีปริมาณน้ำอสุจิและจำนวนตัวอสุจิน้อยลง
• ความผิดปกติของอวัยวะสืบพันธุ์ตั้งแต่กำเนิด
• ความผิดปกติของการทำงานของต่อมไร้ท่อ
• ยา จำพวกเคมีบำบัดบางชนิด หรือสารเคมีบางชนิดที่อาจเข้าสู่ร่างกายทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น ตะกั่ว ทองแดง ยาฆ่าแมลง
• ความผิดปกติของภูมิคุ้มกันทำให้ร่างกายทำให้สร้างสารที่เป็นอันตรายต่ออสุจิ
• การดื่มสุรา สูบบุหรี่ทำให้การผลิตฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนและการสร้างตัวอสุจิน้อยลง
• ภาวะเครียด ส่งผลต่อฮอร์โมนที่ใช้ผลิตอสุจิทำให้อวัยวะเพศชายไม่แข็งตัว
• การออกกำลังกายที่มากเกินไป ทำให้ระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนต่ำมีผลทำให้การผลิตอสุจิลดลง

น้ำอสุจิไม่แข็งแรง เกิดจากสาเหตุใด

ส่วนใหญ่มักเกิดจากหลายสาเหตุ การที่อสุจิอ่อนแอ ตัวอสุจิมีน้อยมักเกิดจากการที่ฮอร์โมนที่ใช้สร้างอสุจิผลิตน้อยลง หรือมีการติดเชื้อ เช่น ติดเชื้อคางทูมลงลูกอัณฑะ บางคนลูกอัณฑะไม่ลงถุง และอาจมีความผิดปกติของภูมิคุ้มกันทำให้ร่างกายสร้างสารที่เป็นอันตรายต่ออสุจิ สารเคมีบางชนิดที่อาจเข้าสู่ร่างกายทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น ตะกั่ว ทองแดง ยาฆ่าแมลง สุรา บุหรี่และยาเสพติด ทำให้การผลิตฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนและการสร้างตัวอสุจิน้อยลง ความเครียดก็มีผลต่อฮอร์โมนที่ใช้ผลิตอสุจิในผู้ชายเช่นกัน และทำให้อวัยวะเพศชายไม่แข็งตัวอีกด้วย

การตรวจน้ำอสุจิ (Semen Analysis)

สาเหตุที่ควรตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิ

สาเหตุที่ควรตรวจคุณภาพอสุจิ เพราะคุณภาพอสุจิไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าจะต้องตรวจโดย สถานพยาบาลและผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น การตรวจดูคุณภาพอสุจิจะสามารถช่วยให้ทราบได้ถึง เกณฑ์คุณภาพอสุจิที่เรามี หากครอบครัวใดที่กำลังวางแผนจะมีบุตรแต่ปล่อยมามากกว่า 1 ปีแล้วยังไม่ตั้งครรภ์ การตรวจคุณภาพอสุจิจะเป็นการประเมินคุณภาพการสืบพันธุ์ของฝ่ายชายได้ว่า สาเหตุที่ยังไม่ตั้งครรภ์นั้นเกิดจากฝ่ายชายหรือไม่ รวมถึงหากตรวจพบเจอความผิดปกติที่ร้ายแรงจะได้เข้าสู่กระบวนการรักษาที่ถูกต้องต่อไป

ขั้นตอนการตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิ

การตรวจน้ำอสุจิเป็นการตรวจหาปริมาณ จำนวน การเคลื่อนไหว และความผิดปกติทางรูปร่างของตัวอสุจิ มีอยู่ 2 วิธี คือ

การตรวจดูด้วยตาเปล่า (Macroscopic Examination) เพื่อดูลักษณะทั่วไปของอสุจิ

• ความผิดปกติของสีน้ำอสุจิโดยรวมที่หลั่งออกมา
• ความขุ่นใสของน้ำอสุจิ
• การละลายตัว (การละลายตัวของน้ำอสุจิไม่ควรเกิน 1 ชั่วโมง)
• ปริมาตรของน้ำอสุจิ (น้ำอสุจิโดยปกติต่อการหลั่ง 1 ครั้งจะต้องมีปริมาณ 1.5 มิลลิลิตร ขึ้นไป)
• ความหนืด ความเป็นกรดด่างของน้ำอสุจิ

การตรวจดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ (Microscopic Examination)

• จำนวนตัวอสุจิ อัตราการเคลื่อนไหว (ควรมีตัวอสุจิเคลื่อนที่อย่างน้อย 40%)
• อัตราการมีชีวิตของอสุจิ (การรอดของตัวอสุจิโดยปกติจะต้องรอด 58% ขึ้นไป)
• เปอร์เซ็นต์ของตัวอสุจิที่มีรูปร่างปกติ (ควรมีรูปร่างที่ปกติ 4% ขึ้นไป)
• เม็ดเลือดขาว (เม็ดเลือดขาวในน้ำอสุจิควรมีไม่เกิน 1 ล้านเซลล์ต่อมิลลิลิตร ถ้าเกินอาจมีการติดเชื้อ)
• เม็ดเลือดแดง (เม็ดเลือดแดงควรมีน้อยกว่า 1 ล้านเซลล์ต่อมิลลิลิตร หากพบมากกว่านี้อาจเกิดการติดเชื้อ)

*โดยการตรวจวิเคราะห์อสุจินั่นจำเป็นต้องตรวจกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางเท่านั้น เพราะแพทย์จะมีการวิเคราะห์ผลของอสุจิให้เราได้อย่างละเอียดถี่ถ้วนและสามารถแนะนำถึงแนวทางการแก้ไขเมื่อผลตรวจออกมาผิดปกติได้ 

อ่านเพิ่มเติมได้ที่ 

• ตรวจอสุจิ ตรวจสเปิร์ม ทำอย่างไร เตรียมตัวอย่างไรบ้าง เพื่อการมีลูก
• ตรวจอสุจิ ราคา โปรโมชั่นพิเศษ เตรียมพร้อมในการมีลูก

ข้อควรปฏิบัติเพื่อช่วยบำรุงน้ำอสุจิให้แข็งแรง

1 ไข่

ไข่อุดมไปด้วยโปรตีน วิตามิน A วิตามิน B1 วิตามิน B2 วิตามิน D แคลเซียม วิตามิน E กรดอะมิโน และธาตุเหล็กที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย หากทานไข่ประจำทุกวันจะช่วยเสริมสมรรถภาพทางเพศได้ดี ช่วยการรักษาระดับฮอร์โมนของผู้ชาย และยังช่วยเพิ่มความแข็งแรง ปกป้องเซลล์อสุจิไม่ให้เสื่อมง่าย

2  ถั่ว

ถั่วเป็นอาหารบำรุงอสุจิ คุณผู้ชายท่านไหนที่อยากให้อสุจิแข็งแรง เคลื่อนไหวเร็ว ต้องทานเยอะๆ เพราะถั่วอุดมไปด้วยสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่ออสุจิ ทั้งโปรตีน โอเมก้า 3 ซิงค์และวิตามินอี ที่ช่วยในเรื่องการเพิ่มปริมาณอสุจิให้แข็งแรงสมบูรณ์ 

3 หอยนางรม

เป็นอาหารกระตุ้นสมรรถภาพทางเพศได้ดี อุดมไปด้วยโปรตีน โอเมก้า 3 วิตามิน E วิตามิน D วิตามิน วิตามินB12 ธาตุเหล็ก ทองแดง และเซเลเนียม และจะช่วยเพิ่มการผลิตและบำรุงอสุจิให้แข็งแรง อีกทั้งยังช่วยให้ปฏิบัติภารกิจได้ยาวนานมากยิ่งขึ้น

4 เนื้อวัว

จะช่วยเพิ่มปริมาณการผลิตและความแข็งแรงของอสุจิให้มากขึ้นกว่าเดิม แถมยังช่วยเรื่องการเคลื่อนไหวให้รวดเร็วยิ่งขึ้น ถ้าทานเนื้อวัวทุกวัน จะทำให้มีน้ำอสุจิที่เข้มข้นและมีการเคลื่อนไหวดีขึ้นด้วย

5 กล้วย

อุดมไปด้วยแร่ธาตุ วิตามิน A, B1 และ C วิตามิน เกลือแร่ โพแทสเซียมสูง กรดอะมิโน ธาตุเหล็ก น้ำตาลซุกโคส ฟรุคโตสและกลูโคส ที่ร่ายการนำไปใช้ได้ทันทียังช่วยปรับสมดุลระบบเจริญพันธุ์ช่วยในเรื่องการผลิตน้ำอสุจิที่มีความเข้มข้นมากขึ้น และช่วยให้อสุจิแข็งแรงว่ายได้รวดเร็วยิ่งขึ้น

6 ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่

ควรทานผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ที่มีวิตามิน C สูง เพราะผลไม้เหล่านี้มีส่วนช่วยสร้างกรดอะมิโนที่ช่วยระบบเจริญพันธุ์ให้สามารถผลิตน้ำอสุจิและช่วยให้ตัวอสุจิว่ายน้ำได้อย่างรวดเร็ว

7 กระเทียม

กระเทียมอุดมไปด้วยวิตามินหลายชนิดที่เป็นอาหารบำรุงอสุจิชั้นดี ช่วยให้อสุจิแข็งแรง และยังช่วยปรับระบบไหลเวียนของเลือดให้ไปเลี้ยงบริเวณอวัยวะเพศ อีกทั้งยังสามารถปฏิบัติภารกิจได้อย่างยาวนานมากขึ้น

8 มะเขือเทศ

ในมะเขือเทศมีสารไลโคปีนที่ช่วยบำรุงน้ำอสุจิ และตัวอสุจิให้มีมากกว่าปกติถึง 70% และยังให้ช่วยบำรุงการทำงานของระบบเจริญพันธุ์ฝ่ายชาย ช่วยปรับสมดุลต่อมลูกหมาก ลดความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากได้อีกด้วย

9 ช็อกโกแลต

ยิ่งเป็นดาร์กช็อกโกแลตหากทานทุกวันจะช่วยบำรุงอสุจิโดยตรง เพราะในช็อกโกแลตทำมาจากโกโก้ที่อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยเพิ่มการผลิตน้ำอสุจิให้มีอสุจิมีปริมาณมากขึ้น ช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดทำงานได้ดี ช่วยให้อสุจิว่ายได้อย่างรวดเร็ว และยังมีช่วยให้หลั่งน้ำเชื้อในปริมาณที่มาก 

10 น้ำเปล่า

น้ำเปล่ามีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างมาก หากคุณผู้ชายดื่มน้ำเปล่าเป็นประจำทุกวันให้เพียงพอต่อร่างกาย ก็จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้ระบบภูมิคุ้มกัน ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะขาดน้ำ ปากแห้ง ผิวแห้งกร้าน และยังช่วยเพิ่มปริมาณอสุจิในน้ำอสุจิให้มีปริมาณที่มากขึ้นอีกด้วย

บทความอ่านเพิ่มเติม >> อาหารบํารุงอสุจิ เพิ่มอสุจิ บำรุงสเปิร์มให้แข็งแรงพร้อมมีลูก

ข้อสรุป

การตรวจคุณภาพอสุจิมีขั้นตอนที่ง่ายไม่ซับซ้อนและใช้เวลาอันรวดเร็วกว่าการตรวจร่างกายของผู้หญิง และบอกได้ครบทุกเกณฑ์องค์ประกอบภายในน้ำอสุจิ สามารถตรวจได้ทั้งผู้ที่ต้องการทราบเกี่ยวกับสุขภาพร่างกายของตนเองหรือผู้ที่วางแผนเตรียมพร้อมจะมีบุตร โดยการตรวจคุณภาพอสุจิจะต้องตรวจโดยสถานพยาบาลที่ได้รับมาตรฐานและผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์เท่านั้นโดยใช้หลักเกณฑ์อ้างอิงจากองค์กรอนามัยโลก หากคุณผู้ชายท่านไหนต้องการเข้ามาปรึกษาคุณหมอสามารถจองคิวหรือสอบถามเบื้องต้นได้ที่ Line : @beyondivf