กระบวนการในการตั้งครรภ์เป็นอย่างไร?
การที่จะสามารถตั้งครรภ์ได้ ทุกขั้นตอนของกระบวนการสืบพันธุ์ของมนุษย์จะต้องเกิดขึ้นอย่างถูกต้อง โดยมีกระบวนการ คือ
- มีการตกไข่
- ท่อนำไข่จับไข่ที่ตกเข้าสู่ท่อได้
- สเปิร์มหรืออสุจิว่ายขึ้นไปที่ปากมดลูก ผ่านมดลูก และเข้าไปในท่อนำไข่เพื่อไปหาไข่และทำการปฏิสนธิ
- ไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิจะเดินทางจากท่อนำไข่ไปยังมดลูกและจะฝังตัวบนผนังเยื่อบุโพรงมดลูกและดำเนินเป็นการตั้งครรภ์ต่อไป
ภาวะมีบุตรยากของผู้หญิงเกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง?
ในผู้หญิงมีหลายปัจจัยที่สามารถขัดขวางกระบวนการที่กล่าวมาได้ ดังนั้นภาวะมีบุตรยากในสตรีอาจจะเกิดจากปัจจัยที่จะกล่าวดังต่อไปนี้
- Ovulation disorders หรือ ภาวะการตกไข่ที่ผิดปกติ มาจากหลายสาเหตุ
- Polycystic ovary syndrome (PCOS) หรือ ภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ เป็นความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ หรือ ระบบฮอร์โมน มีลักษณะคือ พบถุงน้ำหลายใบภายในรังไข่ ซึ่งภาวะนี้มักจะเกี่ยวข้องกับภาวะ insulin resistance หรือ ภาวะดื้ออินซูลิน และโรคอ้วน จะมีการแสดงออกในแต่ละคนที่แตกต่างกันไป เช่น มีภาวะขนดก ผิวมัน เป็นสิว หรือประจาเดือนผิดปกติ และ ภาวะมีบุตรยาก
- Hypothalamic dysfunction โดยปกติต่อมใต้สมองหรือ pituitary gland จะมีการผลิตฮอร์โมน 2 ชนิดที่สำคัญเพื่อกระตุ้นการทำงานของไข่และทำให้ไข่ตก คือ follicle-stimulating hormone (FSH) และ luteinizing hormone (LH) แต่มีปัจจัยบางอย่างที่ทำให้การหลั่งฮอร์โมนเหล่านี้ผิดปกติไป เช่น การออกกำลังกายมากเกินไป ภาวะเครียด คนที่มีน้ำหนักตัวมากเกินไป หรือ น้อยเกินไป หรือคนที่มีน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นหรือลดลงอย่างรวดเร็ว ส่วนใหญ่คนที่มีภาวะต่างๆที่กล่าวมา มักจะมีอาการประจำเดือนมาไม่ปกติหรือประจำเดือนไม่มา
- Primary ovarian insufficiency (POI) หรือ ภาวะรังไข่หยุดทำงาน ซึ่งเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น โรคทางภูมิคุ้มกัน โรคทางพันธุกรรม หรือ การได้รับการฉายรังสี หรือ เคมีบำบัดมาก่อน ทำให้รังไข่หยุดทำงานไป และไม่สามารถผลิตฮอร์โมนได้
- ภาวะ Prolactin ในเลือดสูง โดยที่ต่อมใต้สมองมีการผลิตฮอร์โมน Prolactin ที่มากเกินไป ทำให้มี Prolactin สูงในเลือด นอกจากนี้ภาวะนี้อาจจะมาจากการรับประทานยาบางประเภทได้เช่นกัน
- ภาวะท่อนำไข่ถูกทำลายหรือโดนอุดกั้นซึ่งสาเหตุมาจาก
- การติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน ซึ่งอาจเกิดจาก chlamydia หนองใน หรือ เชื้อโรคที่เกิดจากการติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ
- เคยได้รับการผ่าตัดมาก่อน ทำให้มีการสร้างพังผืดในร่างกาย
- ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่หรือ Endometriosis
- เยื่อบุโพรงมดลูกที่ไปเจริญเติบโตอยู่ผิดที่นอกโพรงมดลูก โดยอาจแทรกตัวอยู่ในผนังหรือกล้ามเนื้อมดลูก หรืออาจเข้าไปในช่องท้องจนไปเจริญเติบโตอยู่ตามอวัยวะต่างๆในอุ้งชิงกราน เช่น เยื่อบุช่องท้อง รังไข่ ผนังลา ไส้ ผนังกระเพาะปัสสาวะ และบางครั้งอาจกระจายไปสู่อวัยวะที่ไกลออกไป เช่น กระบังลม หรือ เยื่อหุ้มปอด เป็นต้น
- ภาวะที่มีความผิดปกติ ของมดลูกและปากมดลูก
- การมีติ่งเนื้อในมดลูกหรือมีก้อนเนื้องอกในมดลูก ซึ่งสามารถขัดขวางการฝังตัวของตัวอ่อนหรือไปอุดกั้นท่อนำไข่ได้
- ภาวะมดลูกผิดปกติ เช่น มีรูปร่างที่ผิดปกติ ซึ่งเป็นมาตั้งแต่กำเนิด
- มีการตีบแคบของปากมดลูก ซึ่งอาจเป็นความผิดปกติที่มีมาตั้งแต่กำเนิด หรือ เกิดขึ้นภายหลังได้
ขอบคุณข้อมูลจาก พญ.กิตติยา ดีวงกิจ
สามารถติดตามข่าวสารเพิ่มเติมหรือสามารถสอบถามได้ที่
Facebook : Beyond IVF ศูนย์รักษาผู้มีบุตรยาก
Line@ : @beyondivf
